Ι.Κ.Ε. 1

Υπάρχουν διαφορές στην αντίληψη τη δική μας σε σχέση με αυτή των αρχαίων ως προς το κράτος και την πολιτική.

1)    Για τους αρχαίους η πολιτική δεν είναι μόνο η οργάνωση της εξουσίας, αλλά και το ηθικό στοιχείο για την επιδίωξη της αρετής του ατόμου. Η επιδίωξη της αρετής δεν νοείται ξεχωριστά από την πολιτεία. Αυτή είναι η κυριότερη διαφορά με τη σύγχρονη αντίληψη. Έτσι σήμερα έχουμε τη διάκριση ανάμεσα στη δημόσια και την ιδιωτική σφαίρα και όταν έχουμε αμοιβαίες παραβιάσεις που οδηγούν στην επικάλυψη της μίας από την άλλη, οδηγούμαστε στον ολοκληρωτισμό όταν η παραβίαση των ορίων γίνεται από την πλευρά του κράτους και στην διαφθορά όταν γίνεται από την πλευρά της ιδιωτικής σφαίρας.

2)    Θεμελιώδης επίσης διάκριση είναι η απουσία της θεωρίας των δικαιωμάτων από την αρχαία αντίληψη (αντίθετα σήμερα μετά την glorious revolution  και την επιβολή της χάρτας των δικαιωμάτων του ανθρώπου υπάρχει πλέον αυτή η αντίληψη περί χειραφέτησης του ατόμου από τις συλλογικές συσσωματώσεις).  Έτσι η έννοια του ατόμου στους αρχαίους είναι δευτερεύουσα.

3)    Δεν είναι σαφής η διάκριση ατόμου - κοινωνίας.

4)    Η διάκριση πολιτικής - θρησκείας επίσης δεν είναι σαφής. Η εκδήλωση της θρησκευτικής ταυτότητας είναι πολιτικό καθήκον (π.χ. Σωκράτης ® κατηγορία για «καινά δαιμόνια»).

5)    Η ίδια και μεγαλύτερη ασάφεια στη διάκριση κράτους - κοινωνίας. Αυτό φαίνεται καθαρά στην τραγωδία. Για τους αρχαίους είναι αμφίβολο αν μπορεί να υπάρξει κοινωνία έξω από την πολιτεία. Ο διαχωρισμός μεταξύ των δύο είναι η μέγιστη κατάκτηση της σύγχρονης εποχής. Οι αρχαίοι δεν την είχαν για ιστορικούς λόγους.

6)    Υπάρχει διαφορά και στην αντίληψη που είχαν για το νόμο και το δίκαιο. Το δίκαιο απορρέει από την ανθρώπινη εμπειρία και έχει σημαντική ηθική διάσταση (η σύγχρονη πολιτική θεωρία προσπάθησε να ξεκόψει το δίκαιο από την θρησκεία). Έτσι η δικαιοσύνη και το δίκαιο είναι κεντρικός άξονας στη σύλληψη της αρχαίας πολιτείας. Πως θα βρεθούν οι κανόνες για την συνύπαρξη των ανθρώπων, της ευνομίας.

Συνέπειες που προκύπτουν από τις αντιλήψεις αυτές των αρχαίων:

1.    Υπάρχει διάχυτη η συναίσθηση της ανησυχίας στην αρχαία σκέψη (τραγωδία, ιστορία, φιλοσοφία) για την τύχη της πολιτείας (τι θα πάθουμε αν διαφθαρεί η πολιτεία).

2.    Φόβος για τη διαφθορά και ανησυχία για την πολιτική αλλαγή.

3.    Μεγάλη σημασία στο ρόλο του νομοθέτη ® συναρθρώνει πολιτείες.

4.    Τα κείμενα που έχουν γραφεί, εξαιτίας των παραπάνω, έχουν ένα πρακτικό προσανατολισμό.