Ιστορία Κοινωνικών Επιστημών Γ΄ Λυκείου

Εργασία
Πολιτική Επιστήμη

-  Πως ορίζουν τη "φυσική κατάσταση" ο Χομπς, ο Λοκ και ο Ρουσώ. Υπάρχει η έννοια στον Μαρξ;
-  Πως ορίζουν το "κοινωνικό συμβόλαιο" οι παραπάνω στοχαστές; Με τι το υποκαθιστά ο Μαρξ;
-  Ποιες λύσεις προτείνουν για την επίλυση του "πολιτικού" - κοινωνικού προβλήματος;
-  Να βρείτε τις κοινές προτάσεις των παραπάνω στοχαστών.

Επιλέγετε τις 2 από τις 4 ερωτήσεις. Η κάθε απάντηση δεν πρέπει να υπερβαίνει τη μία σελίδα.

ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

1^Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΠΑΛΛΗΝΗΣ

ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟ  ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ :  ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ  ΚΑΙ  ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

1η Συνεδρία	Η λέσχη του αυτοκράτορα (the Emperor’s Club)	Φύση και ρόλος της εκπαίδευσης. Το κοινωνικό πλαίσιο.
2η Συνεδρία	Η ζούγκλα του μαυροπίνακα (Blackboard Jungle)	Κοινωνικά προβλήματα και εκπαίδευση
3η Συνεδρία	Μετά τη Λουκία (After Lucia)	Ο σχολικός εκφοβισμός
4η  Συνεδρία	Ο εξαιρετικός κύριος Lazhar (Monsieur Lazhar)	Η σχολική διαδικασία μέσα από σύγχρονες προεκτάσεις. Η θέση του δάσκαλου
5η Συνεδρία	The first grader	Η διαχρονικότητα στην εκπαίδευση. Ο τρίτος κόσμος και τα προβλήματά του
6η Συνεδρία	Το κύμα (Die welle)	Ιδεολογία και εκπαίδευση. Κοινωνικοποίηση άμεση και έμμεση
7η Συνεδρία	Ο κύκλος των χαμένων ποιητών (Dead Poets Society)	Χαρισματικές προσωπικότητες – η ρήξη με το παραδοσιακό
8η Συνεδρία	Μάθε παιδί μου γράμματα	Κοινωνία – ιδεολογία – εκπαίδευση
9η Συνεδρία	Η γλώσσα της πεταλούδας (La lengua de las mariposas)	Εκπαίδευση ενός άλλου σχολείου – ο ρόλος του δάσκαλου – κοινωνικό πλαίσιο
10η Συνεδρία	Στον κύριο μας με αγάπη (To Sir, with love)	Ρατσισμός, κοινωνικά προβλήματα στη δεκαετία του ‘70
11η Συνεδρία	Τα παιδιά της χορωδίας (Les choristes)	Ο ρόλος του χαρισματικού δάσκαλου σε ένα υπερσυντηρητικό περιβάλλον
12η Συνεδρία	Ο Ξεχωριστός Γουίλ Χάντινγκ (Good Will Hunting)	Ο χαρισματικός μαθητής και η πραγματική διάσταση της μάθησης
13η Συνεδρία	Αυτός είμαι (That's what I am)	Η «διαφορετικότητα» στο σχολείο
14η Συνεδρία	High School	Ντοκυμαντέρ για το κρυφό σχολικό πρόγραμμα στις Η.Π.

Οι Συνεδρίες είναι ενδεικτικές, μπορεί να αλλάξει η σειρά τους, να προστεθούν ή αφαιρεθούν ταινίες ύστερα από τη δική σας πρόταση. Θα γίνονται με την προϋπόθεση ότι έχετε παρακολουθήσει την ταινία, θα ακολουθεί συζήτηση, προβληματισμός, αναγωγή στα σημερινά πρότυπα, προτάσεις, αποκωδικοποίηση του περιεχόμενου της ταινίας και δικές σας τοποθετήσεις. Όλες οι παραπάνω ταινίες βρίσκονται στο διαδίκτυο. Για την εύκολη εύρεσή τους θα αναρτώνται  links στο blog «σχολική  αλληλεγγύη».

ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ερωτήσεις 2.

εναλλακτικά (για όσους δυσκολεύονται με τις ερωτήσεις που αναρτήθηκαν)

σχολικό βοήθημα, σελ. 33

ερωτήσεις 8, 9, 10, 11.

[για βαθμολογία πάνω από 16 πρέπει να απαντήσετε και σε μια από τις Ερωτήσεις που αναρτήθηκαν από εμένα]

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΚΟΙΝ. ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ

1. Σύμφωνα με το βιβλίο σας  (σ.26): "γίνεται άμεσα αντιληπτό ότι (στην αρχαιότητα) δεν υπήρχε διάκριση των κοινωνικών επιστημών μεταξύ τους αλλά ένας συνδυασμός κοινωνικών, πολιτικών και ηθικών θεωρήσεων για την ατομική και συλλογική ζωή"
- να εξηγήσετε την παραπάνω πρόταση
- πως θα εξηγούσατε την παρακάτω πρόταση από τον Επιτάφιο Λόγο του Περικλέους (Θουκυδίδης) εάν αποδεχτούμε την άποψη του βιβλίου:

 Στὴ δημόσια ζωὴ μας εἴμαστε ἐλεύθεροι, ἀλλὰ καὶ στὶς καθημερινὲς μας σχέσεις δὲν ὑποβλέπομε ὁ ἕνας τὸν ἄλλο, δὲν θυμώνομε μὲ τὸν γείτονά μας ἄν διασκεδάζη καὶ δὲν τοῦ δείχνομε ὄψη πειραγμένου πού, ἄν ἴσως δὲν τὸν βλάφτη, ὅμως τὸν στενοχωρεί. Ἄν, ὡστόσο, ἡ αυστηρότητα λείπη ἀπὸ τὴν καθημερινή μας ζωή, στὰ δημόσια πράγματα, ἀπὸ ἐσωτερικὸ σεβασμό, δὲν παρανομοῦμε.

2.Είτε πρόκειται για τον Πλάτωνα είτε για τον Αριστοτέλη είτε για τον Επίκουρο όλοι μελετούν την κοινωνία και αναζητούν, με βάση τον ιδεώδη τύπο διακυβέρνησης, την καλύτερη συγκρότηση της μελλοντικής κοινωνίας (σ. 26).

Σύμφωνα με τις παρακάτω απόψεις των τριών στοχαστών να προσπαθήσετε να βρείτε τα προβλήματα στην παραπάνω πρόταση και να αναδείξετε τις διαφορετικές αντιλήψεις για το άτομο και την κοινωνία:

- Πλάτων: ιδανική πολιτεία είναι αυτή όπου ο καθένας πράττει αυτά για τα οποία είναι κατάλληλος και δεν ασχολείται με άλλα (=δικαιοσύνη) {Πολιτεία}

- Αριστοτέλης: προτιμότερο πολίτευμα η πολιτεία των μέσων (εκεί που κυριαρχεί η μεσαία τάξη) επειδή ελέγχει και εξισορροπεί τις διαφορές πλουσίων και φτωχών {Πολιτικά} 

- Επίκουρος: στόχος του ανθρώπου πρέπει να είναι η αταραξία της ψυχής. Ο,τιδήποτε του προκαλεί οδύνη και όχι ηδονή οφείλει να το αποφεύγει. Η συμμετοχή στην πολιτική ζωή μόνο οδύνη προκαλεί {Κύριαι Δόξαι}

3. Που στηρίζει η θεολογική σκέψη την απόλυτη υποταγή του ατόμου στις κυρίαρχες εξουσίες (πολιτικές - θρησκευτικές);

 4. Η άποψη του Λούθηρου "ο χριστιανός είναι ένας ελεύθερος άνθρωπος, δεν είναι σκλάβος κανενός. Ο χριστιανός είναι δούλος όλων" {για την ελευθερία του χριστιανού} πως μπορεί να θεωρηθεί ως αφετηρία για τη μελέτη της ανθρώπινης συμπεριφοράς;; 

5. Να εξηγήσετε τη συμβολή του Κικέρωνα στην ανάδειξη της "φύσης" ως σημαντικού κοινωνικού παράγοντα (Ηθικός Νόμος). Πως χρησιμοποιήθηκε κατα την Αναγέννηση;

ΜΕΣΑΙΩΝΙΚΗ ΚΑΙ ΝΕΟΤΕΡΗ ΙΣΤΟΡΙΑ (εργασίες)

θα συνδεθείτε με τον ιστότοπο e-istoria.com,
θα περιμένετε να φορτώσει η πρώτη σελίδα και θα πατήσετε ΕΙΣΟΔΟΣ,
στη νέα σελίδα θα κάνετε αριστερό κλικ στο δευτερο πρόσωπο, στην ενότητα ΒΥΖΑΝΤΙΟ,
θα εμφανιστούν πάρα πολλά άρθρα που αφορούν τη Βυζαντινή Ιστορία,
θα επιλέξετε ένα και θα το παρουσιάσετε στη τάξη.
-----
η παρουσίαση απαιτεί να έχετε καταλάβει (και, προφανώς, διαβάσει) το κείμενο. Δεν θα είναι μια απλή ανάγνωση, θα συνδυαστεί με άλλα και θα γίνει συζήτηση. Μπορείτε να το έχετε τυπωμενο και υπογραμμισμένο.

Η παρουσίαση πρέπει - αυστηρά - να αναφέρεται σε θέμα της περιόδου 323 μ.Χ. - 867 μ.Χ.
[να προτιμήσετε άρθρα που έχουν σχέση με: 1) τον πολιτισμό, 2) την καθημερινή ζωή στο Βυζάντιο, 3) τις κοινωνικές διαφορές, 4) τα οικονομικά προβλήματα, 5) επιδράσεις σε άλλους ή από άλλους πολιτισμούς, 6) σχέσεις με τη Δύση....]

οι εργασίες θα παρουσιαστούν την τελευταία εβδομάδα πριν τις διακοπές των Χριστουγέννων

εργασίες ΚΠΑ

να επιλέξετε δύο από τις τρεις αναρτήσεις και να τις παρουσιάσετε στην τάξη:

- Σεπτέμβριος 2012: Κοινωνικές Ομάδες

- Νοέμβριος 2013: εργασία ΚΠΑ

- Νοέμβριος 2014: Κοινωνικοποίηση

(παρουσίαση εργασιών μέχρι την 15η Δεκεμβρίου)

Ερωτήσεις Κ.Π.Α.

1) γιατί στις "πολυπολιτισμικές" κοινωνίες εμφανίζονται πολύ έντονα τα φαινόμενα των "προκαταλήψεων" και των "στερεότυπων"; Αυτή η αλλαγή των σύγχρονων κοινωνιών είναι, τελικά,  θετική ή αρνητική;

2) να παρουσιάσετε τουλάχιστον τρεις προκαταλήψεις που χαρακτηρίζουν τη σύγχρονη Ελλάδα, να αναλύσετε τους λόγους για τους οποίους εμφανίστηκαν (κατά τη γνώμη σας) και να τις αντιστοιχίσετε με τα ανάλογα στερεότυπα.

3) οι κοινωνικές θέσεις προϋποθέτουν συγκεκριμένους κοινωνικούς ρόλους. Σε περίπτωση μη συμμόρφωσης προς αυτούς η ομάδα επιβάλλει ποινές για να αναγκάσει το άτομο να προσαρμοστεί στις επιταγές και ρυθμίσεις της. Το βιβλίο σας αναφέρει όμως ότι οι κοινωνικοί κανόνες (και οι ρόλοι) μεταβάλονται στην πορεία του χρόνου. Να παρουσιάσετε τέσσερα παραδείγματα συγκεκριμένων κοινωνικών ρόλων, αντίστοιχων ποινών και την αλλαγή τους  (ειρηνική ή βίαιη) με τη θέσπιση καινουργιων ρόλων και αντίστοιχων κανόνων.

4) να αναφέρετε τέσσερεις σημαντικές κοινωνικές μεταβολές που παρουσιάστηκαν στη χώρα μας τα τελευταία 20 χρόνια και τις αντίστοιχες σε παγκόσμιο επίπεδο. Να κάνετε τη σύνδεση και να προσδιορίσετε τις επιδράσεις.

5) να παρούσιάσετε τρεις σημαντικές κοινωνικές αλλαγές που ανέτρεψαν/ανατρέπουν κυρίαρχες κοινωνικές διαστρωματώσεις. Να αιτιολογήσετε τις απαντήσεις σας.

εργασίες Ιστορία Γ΄ Γυμνασίου

αφού μελετήσετε τις δύο παρακάτω αναρτήσεις να επιλέξετε ένα θέμα από τα επόμενα και να το αναπτύξετε / παρουσιάσετε στην τάξη:

- ποιες ήταν οι απόψεις των νεοελλήνων διαφωτιστών για την παιδεία;

- ποιες ήταν οι απόψεις των νεοελλήνων διαφωτιστών για τη θρησκεία σε συνδυασμό με την εθνική απελευθέρωση;

- ποιες ήταν οι σημαντικότερες τάσεις στις πολιτικές αντιλήψεις των νεοελλήνων διαφωτιστών;

- ποιες ήταν τα σημαντικότερα κέντρα του νεοελληνικού διαφωτισμού και γιατί;

(οι αναρτήσεις είναι βοηθητικές, δεν επαρκούν για την παρουσίαση. Ημέρα συζήτησης των εργασιών: 10 ημέρες από την ανάρτηση)

Η ΠΑΙΔΕΙΑ ΤΟΥ ΓΕΝΟΥΣ

16^ος αιώνας

1518   Μάξιμος ο Γραικός, Ρωσία : μετάφραση ελληνικών εκκλησιαστικών κειμένων στη ρώσικη γλώσσα

1539   ναός Αγ. Γεωργίου στη Βενετία

1544  Νικόλαος Σοφιανός, «Γραμματική λαϊκής γλώσσας»

      Πατριαρχική  Σχολή της Κων/πολης ( 1555 Ιωάννης Ζυγομαλάς – 1620 Κύριλλος Λούκαρις – 1627 Τυπογραφείο – 1638 μετάφραση Αγ. Γραφής στη νεοελληνική <Μάξιμος Καλλιπολίτης> - Θεόφιλος Κορυδαλεύς)

1593   Ιερεμίας ο Β΄, ελληνικά σχολεία στις επαρχίες

17^ος – 18^ος αιώνας

      1631  «Βιβλίον Ιστορικόν», Δωρόθεος Μονεμβασίας

1665   «Φλαγγινιανό Φροντιστήριο» - Βενετία – σημαντική εκδοτική δραστηριότητα

Σχολές	Δάσκαλοι του Γένους
17ος αιώνας - Αγράφων ( Γούβα – Καρπενήσι – Αιτωλικό )	Ευγένιος Γιαννούλης -Αναστάσιος ο Γόρδιος
1760 – Μεσολόγγι Παλαμαία Σχολή	Παναγιώτης Παλαμάς
Μοσχόπολη 1740 «Ελληνικόν Σχολείον»(νέα Ακαδημία)	Θ. Καβαλιώτης – μον. Δανιήλ Τυπογραφείο 1730
Ιωάννινα Σχολή Μ. Γγιόνμα 1672 Μαρουτσαία Σχολή 1742 Επιφάνειος Σχολή 1645	1715, Γεώργιος Σουγδουρής – Μεθόδιος Ανθρακίτης 1736 – Μπαλάνος Βασιλόπουλος Ευγένιος Βούλγαρης 1742-1753
Αθήνα -Επιφάνειος 1683 -«κοινό και δημόσιο σχολείο και φροντιστήριο» 1728 -Σχολή Ντέκα 1762	Μιχαήλ Μήτρου ( μητρ. Αθηνών Μελέτιος )
Πάτμος 1713	Μακάριος Καλογεράς
Ζαγορά Πηλίου 1776
Χαλκιδική Αθωνιάς Σχολή 1749	Μεθόδιος Ανθρακίτης – Ευγένιος Βούλγαρης – Νεόφυτος Καυσοκαλυβίτης – Παναγιώτης Παλαμάς – Αθανάσιος Πάριος
Ακαδημία Ιασίου 1765	Ιώσηπος Μοισιόδαξ ( και στο Βουκουρέστι )
Κων/πολη Μεγάλη του Γένους Σχολή 1663..	Αλ. Μαυροκορδάτος 1665 – 1672 – Αντώνιος Σπαντωνής – Σεβαστός Κυμινήτης – Νικόλαος Κριτίας 1714
Ανδριανούπολη	Αλέξιος Σπανός (αρχές 17ου)
Σιάτιστα – Κοζάνη – Καστοριά – Θεσ/νίκη
Περιοχές Ευξ. Πόντου Στενίμαχος - Φιλιππούπολη

1791     Ελληνική «Εφημερίς», Βιέννη ( μέχρι 1797 ) – Μαρκίδες Πούλιου

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΔΙΑΦΩΤΙΣΜΟΣ ( 1750 – 1830 )

     ΡΗΓΑΣ ΦΕΡΑΙΟΣ ( 1757 – 1798 )

«Φυσικής απάνθισμα» - «Βιβλίον των ντελικάτων εραστών» - «Ηθικός τρίπους» - «Θούριος» 1797 – «Σύνταγμα» - «Χάρτα της Ελλάδος»

Όραμά του μια παμβαλκανική δημοκρατία με κυριαρχία του ελληνικού στοιχείου.

     ΑΔΑΜΑΝΤΙΟΣ ΚΟΡΑΗΣ ( 1748 – 1833 )

Εκδόσεις αρχαίων Ελλήνων συγγραφέων -   πολιτικά φυλλάδια – θέσεις για την ελληνική γλώσσα. «Αδελφική Διδασκαλία» 1798 , «Άσμα πολεμιστήριον», «Προλεγόμενα» στους αρχαίους Έλληνες συγγραφείς.

     ΙΩΣΗΠΟΣ ΜΟΙΣΙΟΔΑΞ ( 1730 – 1800 )

Ο ριζοσπαστικότερος από τους διδασκάλους. Ο πρώτος που ασχολήθηκε με παιδαγωγικά ζητήματα. «Παιδαγωγία» 1779 – εκδ. Βενετία [ παιδαγωγικές αντιλήψεις του J. Locke ], σημαντικές προτάσεις για την εκπαίδευση των υπόδουλων Ελλήνων -- «Απολογία» -- «θεωρία γεωγραφίας».

     ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΚΑΤΑΡΤΖΗΣ ( 1730 – 1807 )

Εκπρόσωπος του φαναριώτικου διαφωτισμού – «Εγκώμιον φιλοσόφου», «Γνώθι σαυτόν», «Σχέδιον αγωγής», δοκίμια για τη γλώσσα και την εκπαίδευση.

     ΚΩΝ/ΝΟΣ ΚΟΥΜΑΣ ( 1777 – 1836 )

Λόγιος και διδάσκαλος του Γένους. Ασχολήθηκε με τα προβλήματα της εκπαίδευσης και έκανε μεταφράσεις και συγγραφή βοηθημάτων για τους μαθητές.

«Σύνταγμα φιλοσοφίας» 1818, «Λεξικόν δια τους μελετώντας τα των παλαιών Ελλήνων συγγράμματα» 1826, «Ιστορία των ανθρωπίνων πράξεων από των αρχαιοτάτων χρόνων μέχρι του 1831» 1832.

Διδάκτωρ του Παν/μίου της Λειψίας, μέλος Ακαδημιών Μονάχου και Βερολίνου. Δντης ελληνικού σχολείου Τεργέστης.

     Δ. ΦΙΛΙΠΠΙΔΗΣ ( 1758 – 1832 ) – Γ. ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΣ ( 1753 – 1844 )

«Νεωτερική Γεωγραφία» 1791.

Από τον χώρο του κλήρου :

-        Κοσμάς ο Αιτωλός ( 1714 – 1779 ) ---- «Διδαχές»

-        Ευγένιος Βούλγαρης ( 1716 – 1806 ) -----«Σχεδίασμα περί ανεξιθρησκείας», μεταφράσεις έργων του Voltaire και του  Rousseau.

-        Νικηφόρος Θεοτόκης ( 1731 – 1800 ) ----«Στοιχεία Φυσικής», «Κυριακοδρόμιον».

-        [ Νικόδημος Αγιορείτης ( 1749 – 1809 ) αντίπαλος του διαφωτισμού – σημαντική συγγραφική δραστηριότητα στο χώρο της ορθόδοξης θεολογίας ].